Ortaçağ Skolastik Felsefe
Description:
1. Skolastik Felsefenin Özellikleri
Üniversitelerde veya manast?rlarda akademisyenler ya da okullular taraf?ndan okutulan ve benimsenen felsefe
Yöntem olarak diyalektik
Gelene?in korunmas?n? ve sürdürülmesini amaçlayan müfredat
Din ile felsefe, vahiy ile ak?l aras?nda çok daha yak?n bir ili?ki
Skolastik felsefenin özünü olu?turan konular
Dinin dogmalar?n? aç?klay?p temellendirmek aç?s?ndan tümeller problemi
Skolastik homojenlik, felsefe teolojiye entegre edilmesi
Aristoteles ?erhlerinin önemi
Bilim ad?na ön plana ç?kan üç disiplin: gramer, diyalektik ve retorik
Anlam?n? dilde bulan bir dünya
?slam felsefesinden yap?lan çevirilerin önemi
“12. Yüzy?l Rönesans?” : Sicilya ve Toledo
Skolastik felsefenin dört dönemi
Haz?rl?k döneminin özellikleri
2. John Scotus Eriguena
Felsefenin geli?imi aç?s?ndan önemi
Sentezleme yetene?i ve Hristiyan sentezi olu?turmas?
?nanç-Ak?l ili?kisine Dair Görü?leri
Dinin dogmalar?, ak?l yoluyla ke?fedilen ve temellenen do?rulard?r.
Tarihsel ilerleme ya da geli?me anlay??? (üç evre)
Teolojik metafizi?i
Var olmayan ?eylerden olu?an do?a anlay???
Yoklu?un farkl? tarzlar?
Tanr?n?n yetkinli?in sonucu olarak bir hiçlik olmas?
Varl???n farkl? tarzlar?
Tanr?ya ili?kin bilgi insan için mümkün müdür?
Pozitif ve negatif teoloji sentezi
Tanr? hakk?nda s?fatlar?n önüne süper ön ekinin getirilmesi gereklili?i
Gerçekli?in bölümlenmesi ve dört varl?k alan?
Tanr?dan türeyerek, sonunda yine Tanr?ya dönen varl?k
?lk neden, fail neden ve ereksel neden olarak Tanr?
Sebepler, idealar ve prototipler
Tanr?n?n, kendisini do?ada, yaratt??? varl?klarda aç??a vurmas?
Ruh ve beden ikili?i
3. Aziz Anselmus
“?kinci Augustinus” diye an?lmas?
“Ontolojik argüman?” veya “delili”
?nanç-Ak?l ili?kisine Dair Görü?leri
Önce iman et, sonra anlamaya çal??.
Credo ut intelligam [anlamak için inan?yorum]
?nsan?n bilgi kaynaklar?
“Yetkin varl?k” olarak Tanr? kavram? ya da idesi
Tarziye teorisi
Zihinden ba??ms?z bir varolu?a sahip olan tümeller
Kutsal Üçleme ö?retisini felsefi bir temel üzerinde ifade etme imkân?
?lk günah? Tanr?n?n affetmesi için gerekli ?artlar?n olu?mas?
4. Petrus Abelardus
Felsefe tarihindeki önemi
?nanç-Ak?l ili?kisine Dair Görü?leri
Anlamaya çal??an iman
Vahyolunan hakikatin anla??l?r k?l?nmas?
H?ristiyan dogmalar?n? anla??l?r hale getirmek
Bir mant?kç? ya da filozofun ilk i?i
Dil ile gerçeklik aras?nda bir ide veya dü?üncenin bulunmas?
Tümeller Problemiyle ilgili görü?ü
Genel kavramlar, tikel fenomenlere nas?l uygulan?r?
Etik Anlay???
?yilik failin niyet ve iradesine ba?l?d?r.
Etik alan?n?n eylem alan?yla örtü?memesi
Niyet ölçütünün, Tanr?ya da uygulanmas?
Arzulara kar?? verilmesi gereken mücadele
Erdem ve erdemli ya?ay??
Erdemler hiyerar?isi
?yi niyet ile eylemler aras?ndaki ba?
5. Aziz Bonaventura
Yüksek skolastik döneminin özellikleri
Üniversitelerin önemi
Diyalektik düello tart??malar?
Felsefeyle teolojiyi birbirlerinden ay?rman?n imkans?zl???
Dü?ünceyle dogma ya da ö?retinin bir büyük sentezi
Fransisken tarikat?na girmesinin önemi
Platoncu felsefeye dönü?
?nanç-Ak?l ili?kisine Dair Görü?leri
Felsefenin yetersizli?i
Aristoteles’in günah?
Metafizikçinin yetkin örne?i olarak ?sa
Teolojinin hizmetinde felsefe
Tanr?n?n varl???n?n kan?tlar?
Sudur teorisi, nedenler zinciri
Türüm anlay???n? H?ristiyan teolojisiyle ba?da?t?rmas?
Örnekçilik anlay???
Kutsal Teslisin felsefi kan?t?
Tanr?n?n yoktan var etmesi
6. Aquinal? Thomas 1
Felsefe tarihindeki önemi
Dini motiflerle akli motifleri harman eden filozof
H?ristiyan dünya görü?ünü yeni ilgiler ve bu ilgilerin do?urdu?u yepyeni bilgilerle zenginle?tirme ve geli?tirme
Aristoteles ve felsefesinin önemi
Büyük sentezci
?nanç-Ak?l ili?kisine Dair Görü?leri
Rasyonel ara?t?rma yöntemlerinin kullan?m?n?
Teolojiyle felsefe aras?ndaki ayr?m
Akla dayal? bir ilahiyat (do?al teoloji)
Ba? a?a?? duran Aristoteles’i ayaklar? üzerine oturtmak
Alt?n ortay? bulmak
Metafizik anlay???
Bireysel tözler toplam? olarak evren görü?ü
Tözler hiyerar?isi
Tanr?n?n Varolu?uyla ilgili Argümanlar
Be? Yol- Kozmolojik argümanlar
?lk Muharrik- ?lk neden- ?mkan Delili
Varl?k derecelerinden hareket eden argüman
Düzen ve amaç kan?t?
7. Aquinal? Thomas 2
Tanr?n?n S?fatlar?
Antropomorfizmden ve agnostisizmden sak?nman?n yolu
Tanr?da hiçbir iline?in varl???ndan söz edilemez; O özünden ne daha az ne de daha fazlad?r.
Bu dünya, yarat?lm?? ?ey türlerinin mümkün en iyi düzenlemesini içerdi?i için en iyi dünyad?r.
Bile?ik Varl?klar ve Hiyerar?ik Varl?k Görü?ü
Olu? felsefesinin savunuculu?u
Maddeyle formun, atomlarla enerjinin bir bile?imi olarak evren
?bni Sina etkileri
Sonlu varl?klar?n varl??a gelme yolu
Varl?k merdiveni
Tanr?dan pay alma dereceleri
Kuvve ve fiil, madde ve form
?nsan anlay???
Ruhun bedenin formu olmas?
Aristotelesçi psikolojinin H?ristiyan teolojisinin taleplerine uygun hale getirilmesi
Ruhun üç farkl? düzeyi: Nebati, duyusal ve akli
?nsan?n bilme gücü ve önemi
Epistemolojisi, Bilgi görü?ü
Kuvve ve fiilin evrensel ritminin epistemolojik alandaki tezahürü
Maddenin form taraf?ndan belirlenimi
Ortak duyu (sensus communis)
Bilgiyi meydana getiren ?ey nedir?
Tikel ve tümel ili?kisini anlaman?n bilmedeki önemi
Etkin ve edilgen ak?l
Sentezleme ve soyutlama süreçlerinde, ilk duyu izlenimlerinden tümel kavramlara do?ru mutlak bir süreklilik
8. Aquinal? Thomas 3
Etik Anlay???
Aristoteles felsefesiyle H?ristiyan ö?retinin bir sentezi
Ahiret mutlulu?u ve teolojik erdemler
?nsan?n nihai amac? kusursuz mutluluk
Tanr? bilgisi ve esas olarak da Tanr? görüsü
Ak?ll? özüne uygun bir tarzda do?ru ve erdemli ya?ay??
Do?al erdemlerden fikri veya entelektüel erdemlerle ahlaki erdemler
Ahlak yasas?, ebedi yasa, do?a yasas?
Basiret, adalet, ölçülülük ve cesaret
Teolojik erdemler: ?man, umut ve a?k
Ebedi saadet
Siyaset Felsefesi
Devletin Rolü ve Me?ruiyet Kayna??
En ?yi Yönetim Biçimi Olarak Monar?i
Kral?n güç ve otoritesinin teolojik güce tabi olmas?
Erdemli ve ahlaki bir hayat?n pe?inden ko?ulmas?n? mümkün k?lan devlet
9. Roger Bacon
Doctor Mirabilis [Ola?anüstü Bilgin]
Modern bilimin deneysel yakla??m?n?n tarihsel bak?mdan erken olgunla?m?? bir temsilcisi
Hikmetin birli?inin savunucusu
Gerçek bilginin anahtar? olan matematik
?nsan zihninin Tanr? taraf?ndan ayd?nlat?lmas?
Bütün disiplinler ortak bir bilgelik bütününe katk?da bulunurlar.
Tümellikleri ve tekillikleri içinde kendisinde yer ald??? Kitab-? Mukaddes
Bilgisizli?in Nedenlerine Dair Görü?leri
Hakikate eri?ememenin dört temel nedeni
?nsan?n nihai ve en yüksek amac?
E?itim reformu projesi
Scientia Experimentalis
Do?rulama teorisi
Bacon’da deneyimin iki türü
Etik anlay???, deontolojik bir etik
Bacon için ahlaki hayat?n anlam?
Kâmil ve ahlaken yetkin insan modeli
10. John Duns Scotus
Felsefe tarihi aç?s?ndan önemi
A?k?nlar konusundaki görü?leri
Tekanlaml?l?k ve e?seslilik aras?ndaki ayr?m?
Metafizik: Varl??a ili?kin kavramsal bir ara?t?rma
Tekanlaml? standart bir varl?k telakkisi
A?k?nl?k bildiren kavram türleri
Scotus’a göre, metafizikçinin görevi
Tanr?n?n Varolu?uyla ?lgili Argümanlar
Tanr?ya ili?kin bilgi niçin kaç?n?lmaz olarak mu?lak ve karanl?kt?r?
Tanr? idesinin aç?k ve anla??l?r bir bilgisine eri?ebilmenin yolu
Nedenselli?e dayanan deliller ve üstünlük ya da yetkinlik ölçütüne dayanan deliller
Kendisine neden olunmam?? bir ilk nedenin olmas? gereklili?i
Tanr?n?n S?fatlar?
Akl?n irade üzerindeki önceli?i ve üstünlü?ü
Kilise insan? Tanr? ad?na nas?l ba???lama hakk?na sahiptir?
11. Ockhaml? William
Skolastik Felsefenin Gerileme dönemi
Mant?k, epistemoloji ve metafizik alanlar?nda katk?lar?
?nanc?n ak?lla ili?kisi yoktur, bunlar ayr? ?eylerdir
Tanr?n?n ne varolu?u, ne birli?i ne de sonsuzlu?u kan?tlanabilir
Akla dayal? do?al teoloji imkâns?zd?r.
Pozitif veya vahye dayal? teoloji imkâns?z de?ildir.
Bilgi teorisi
Mant?k Anlay???
Gerçek bilimler (scientia realis) ve rasyonel bilim (scientia rationalis)
“?lk yönelimden terimler” (primae intentionis) ve “ikinci yönelimden terimler” (secundae intentionis)
?nsana aç?k olan biricik bilgi türü
Ockhaml? William nominalizmi (tümeller problemi)
Ockhaml?’n?n Usturas?: var olanlar?n say?s?n?n gereksizce ço?alt?lmamas? gere?i